Socialmedia-kanalen :
OVnieuws.info Index
Tentoonstelling Tosti's Truffels Treinen in spoorwegmuseum geopend
Actueel OVnieuws
OV bedrijven

25-06-2020 / 20.00 uur
UTRECHT - Op 23 juni 2020 is de tentoonstelling Tosti's Truffels Treinen geopend in het Spoorwegmuseum in Utrecht. Het is de eerste tentoonstelling nadat het museum bijna 3 maanden is dicht geweest door de coronamaatregelen. De medewerkers hebben in de tussentijd niet stilgezeten. Het museum is helemaal coronaproof gemaakt d.m.v. aangepaste looproutes en plastic schotten zodat medewerkers en bezoekers op een veilige manier het museum kunnen betreden.

Een kopje koffie in de trein, een tosti in de stationsrestauratie of een luxe diner met truffels in de Oriënt Express.

Railbouw / onderhoud
Specials over het OV
Ongevallen in het OV
OV werkplaatsen
Back to the 90's
Reclame treinen / loc's
Videoreportages
Spoorbouwprojecten
Spoorwegmusea

In de tentoonstelling toont het museum prachtige collectie, waaronder een aantal fraaie internationale restauratierijtuigen, serviezen, menukaarten, perronkarren, affiches, foto’s en nog veel meer.

De ontwikkeling van de eet- en drinkcultuur op het spoor
Eten en drinken is al van vanaf het allereerste begin van de spoorgeschiedenis verbonden met de trein. Toen in 1825 in Engeland de stoomlocomotief zijn eerste ritje maakte, werden de passagiers bij aankomst onthaald op hapjes en bier. In Nederland lag het eerste treinstation tegenover een herberg. Die was daarmee een voorloper van de latere stationsrestauraties. Lange tijd bleef eten en drinken iets wat alleen op het station te halen was, want in de trein zelf waren geen voorzieningen. Dat veranderde tegen het einde van de negentiende eeuw, met de uitvinding van luxe restauratiewagens. Die waren in eerste instantie alleen voor de elite, pas in de eerste helft van de twintigste eeuw kwamen zulke voorzieningen ook binnen bereik van de middenklasse. Tegenwoordig kunnen de meeste treinreizigers wel een kopje koffie betalen of op het station een broodje kopen. Dat moet nu wel vooral op het station gebeuren: chique restauratiewagens zie je in Nederland niet meer. Tosti’s Truffels Treinen toont met prachtige collectie deze ontwikkeling van de eet- en drinkcultuur op en rond het spoor.

Creative Chef
In de tentoonstelling worden een aantal thema's behandeld, waaronder de stationsrestauratie, 'snelle hap' over fastfood op het station, 'dineren als een vorst' over luxe dineren in de trein en 'Handen uit de mouwen' over het werken in een restauratierijtuig. Een bijzonder thema is de toekomst. Het museum heeft kunstenaar Jasper Udink ten Cate gevraagd over dit thema na te denken. Jasper is aanjager van Creative Chef Studio. Met zijn studio ontwikkelt hij betekenisvolle ervaringen, kunstwerken en zogenaamde foodperformances die een impact hebben op degene die het meemaken. Vanuit een achtergrond als chef ontwikkelt hij spectaculaire eetbare schilderijen, muziekmakende tafelkleden, futuristische tafels en bijzondere objecten. Speciaal voor het Spoorwegmuseum bedacht hij de ‘hyperlocale treincoupé’. Een utopisch verhaal over hoe het zou zijn als je je eten gewoon zou kunnen oogsten in de trein. Het doel voor Jasper als kunstenaar is vooral kinderen na te laten denken over duurzaamheid: “Ik wil de kinderen een startpunt meegeven voor hun eigen fantasie of verhaal rondom duurzaamheid, ecosystemen en mogelijkheden van de natuur.”

Restauratie rijtuig Plan D RD
De inspiratie voor de tentoonstelling is de restauratie van het Plan D-restauratierijtuig uit 1951. Het rijtuig heeft schitterende interieurdetails en laat een mooi tijdsbeeld zien van de wederopbouw. De wagon stond jarenlang in het depot van het museum. Het rijtuig is nu gerestaureerd, mede dankzij een bijdrage van de Vereniging Vrienden van het Spoorwegmuseum, Stichting Goede Doelen Nh1816 en de BankGiro Loterij. Het zal, naast andere treinen uit de collectie zoals het dinerrijtuig van de Oriënt Express en restauratierijtuig WD 4249, één van de pronkstukken zijn van de tentoonstelling.

Bruikleen
Van de eigen collectie krijgen het dinerrijtuig van de Oriënt Express uit 1911, het blauwe restauratierijtuig van Wagons-Lits uit 1943, rijtuig C218 van de Staatsspoorwegen uit 1874 en restauratierijtuig Plan D uit 1951 een plek in de tentoonstelling.

De eigen collectie van het Spoorwegmuseum wordt voor de gelegenheid aangevuld met een aantal bruiklenen uit binnen- en buitenland. Deze restauratierijtuigen hebben stuk voor stuk dienst gedaan in beroemde treinen zoals de Trans Europ Express (TEE) en de Rheingold Express. Het Spoorwegmuseum biedt een eenmalige kans om al deze prachtige restauratierijtuigen bij elkaar te zien. De meeste rijtuigen zijn toegankelijk voor publiek.

  • Van de Miljoenenlijn in Limburg komt het Pullmanrijtuig. Dit vooroorlogse rijtuig deed dienst in de internationale trein Etoile du Nord tussen Parijs, Brussel en Amsterdam.
  • De Trans Europa Express (TEE) is nog zo’n beroemde internationale trein die sinds 1957 diverse Europese steden met elkaar verbond. Van het DB Museum in Koblenz komt een TEE Speisewagen uit 1965.
  • De Belgische Spoorwegen leveren twee rijtuigen: het in de jaren 90 gebouwde restauratierijtuig Resto I10 en bar-disco rijtuig SR3.
  • Van de Freundeskreis Eisenbahn Köln krijgt het museum twee rijtuigen van de beroemde Rheingold Express: een keuken- en een panoramarijtuig. De Rheingold was de Duitse luxetrein die van Nederland langs de Rijn naar Zwitserland reed.
  • Van de Veluwse Stoomtrein Maatschappij krijgt het Spoorwegmuseum een Mitropa restauratierijtuig uit 1961 in bruikleen. Deze rijtuigen reden vanuit de DDR vooral naar andere Oost-Europese landen zoals Polen en Tsjechoslowakije. Daarnaast reden ze mee in de trein naar Hoek van Holland.
Goederentreinen.nl
175 jaar Spoorwegen
Foto's
Busfoto's
Metrofoto's
Tramfoto's
Treinenfoto's
Contact
Mail ons
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Koekblik SS C 218 uit 1874
Tot eind negentiende eeuw kon je in een trein niets aan eten en drinken krijgen. Reizigers in bijvoorbeeld deze wagon uit 1874 namen daarom zelf eten en drinken mee. Soms was dat niet meer dan een snee (rogge)brood of een appel. De naam van dit rijtuig heeft daar overigens niets mee te maken. Door de vorm en het materieel heeft hij ooit in het museum deze bijnaam gekregen.
   
Dinerrijtuig van de Oriënt Express uit 1911
Het spoorwegmuseum is de trotse eigenaar van een dinerrijtuig van de Oriënt Express uit 1911. Het is het enige houten dinerrijtuig ter wereld dat van de Orient Express bewaard is gebleven.
   
Pullman 4129 uit 1927
De meest chique treinen waarin eten en drinken werden geserveerd waren zogenaamde Pullman-treinen. Ze zijn vernoemd naar de Amerikaanse spoorwegondernemer George Pullman. In zijn treinen hoefde je nooit naar de restauratiewagen te gaan, alle maaltijden werden naar je toe gebracht. Dit rijtuig is onder meer ingezet in de chique Etoile du Nord-expresstreinen van Amsterdam naar Parijs. In 1961 werd het eigendom van de Staatsmijnen in Zuid-Limburg, dat er hooggeplaatste gasten mee rondreed. Sinds 2003 is deze Pullman het pronkstuk van de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij (ZLSM)
   
Wagons-Lits 4249 uit 1943
De blauwe restauratierijtuigen van Wagon-Lits waren tientallen jaren een vast onderdeel van veel internationale treinen. Het rijtuig dat op de tentoonstelling staat, reed vooral tussen Nederland en Denemarken in de Scandinavie Express. Aan boord kreeg je een meergangendiner, met soep vooraf, een hoofdgerecht met vlees en groente, en een desert. Ook kon je er kleine gerechten bestellen zoals gebakken eieren en broodjes worst.
   
Restauratie rijtuig Plan D RD 7659
Eén van de pronkstukken van de tentoonstelling is het Plan D-restauratierijtuig uit 1951. Het rijtuig heeft schitterende interieurdetails en laat een mooi tijdsbeeld zien van de wederopbouw. Vorige week hing dit rijtuig nog in de takels om haar vernieuwde wielstellen te krijgen.
   
Mitropa WR 055 117 uit 1961
Restauratierijtuigen in het communistische Oost-Duitsland (DDR, 1949-1990) waren eigendom van staatsbedrijf Mitropa. Deze rijtuigen reden vanuit de DDR vooral naar andere Oost-Europese landen zoals Polen en Tsjechoslawakije. Daarnaast reden ze mee in de trein naar Hoek van Holland. Aan boord at je eenvoudige gerechten zoals soep, zuurkool en worst. Dit rijtuig behoort nu tot de collectie van de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij.
   
Buckelspeisewagen uit 1962.
Dit restauratierijtuig is een dubbeldekker; de Buckel (bochel) bovenin was het domein van de kok terwijl de onderkant het domein was van de afwassers. Door deze twee gedeeltes boven elkaar te plaatsen bleef er meer ruimte over voor reizigers. Deze restauratiewagen was speciaal gebouwd voor de luxe Rheingold-trein uit de jaren 60 en 70. Die reed tussen Nederland en Zwitserland via het Duitse Rijndal en was één van de laatste luxe treinen van Europa. Reizigers aten hier verzorgde meergangendiners, al was het tijdperk van delicatessen als truffels wel voorbij. Het rijtuig behoort tot de collectie van het Freundeskreis Eisenbahn Köln.
   
Aussichtswagen uit 1962
Begin jaren 60 bestelden de Duitse spoorwegen een serie spectaculaire nieuwe rijtuigen voor hun luxe Rheingold-trein. Vijf wagons met een glazen dak, zoals die ook in Amerika reden. Vooraan zat een bar waar reizigers een drankje konden halen. Boven konden ze van het uitzicht genieten, dat vooral als de Rheingold langs de rivier de Rijn reed erg de moeite waard was. De ruimte onder de vloer was grotendeels opslag en herbergde onder meer de drankvoorraad.
   
Trans Europ Express
Toenmalig NS-directeur F.Q. den Hollander bedacht in 1957 een netwerk van internationale treinen. Onder de naam Trans Europ Express (TEE) werden zo'n tien West-Europeese landen met elkaar verbonden. Deze West-Duitse restauratiewagen heeft als onderdeel van de TEE ook in Nederland gereden. In de jaren 80 en 90 nam de behoefte voor luxe treinreizen af en zijn alle TEE-treinen opgeheven.
   
I10 Resto uit 2000
De Belgische Spoorwegen haden eind jaren negentig behoefte aan modernere restauratiewagens voor internationale reizen. In het jaar 2000 lieten ze daarom vijf intercityrijtuigen ombouwen tot rijdende restaurants. De treinen zijn nog steeds in bedrijf en worden tegenwoordig onder meer ingezet voor treinreizen naar grote popfestivals. Ook zijn ze in Nederland geweest als onderdeel van speciale dinertreinen.
   
Bar-Disco rijtuig uit 2002
Aan boord van veel vakantietreinen was en is altijd feest. In bijvoorbeeld de Zonexpress naar de Middellandse Zee reed in de jaren 60 al een barrijtuig mee waarin ook gedanst kon worden. De Belgische Spoorwegen gebruiken zulke wagons sinds de jaren 70. Het rijtuig dat hier te zien is, is een omgebouwd intercityrijtuig en wordt vooral ingezet in treinen voor bezoekers van popfestivals, die in deze rijdende bar wat kunnen drinken.
   

Wissel naar de toekomst
Hoe ziet eten en drinken in de trein van de toekomst eruit? Komt de keuken terug in de trein of worden de coupés één grote picknick plaats? Hoeveel aandacht besteden we in de toekomst aan ons eten en wat eten we dan zoal?

Het Spoorwegmuseum heeft kunstenaar en kok Jasper Udink ten Cate gevraagd om zien toekomstvisie te geven op het eten in en rondom de trein. Het antwoord van deze Creatieve Chef is: hyperlocaal. Een rondreizend en smakelijk ecosysteem! Dit betekend dat alles wat je onderweg eet, tijdens je reis in de trein wordt gekweekt of groeit.

Een insectenkwekerij op het dak of een zeewieraquarium in het machinistenhuis. Bagagevakken vol groeiende tomaatjes en algen, of een lupineboon plukken terwijl je onderweg bent naar je werk of familie.

   
Bekijk hieronder nog meer reportages die we over het Spoorwegmuseum in de afgelopen jaren hebben gemaakt.