aandacht aan deze nationale ramp.

Dichte mist
Op 8 januari 1962 hing er een dichte mist in de polder bij Harmelen. Om 9.15 uur vertrok stoptrein 464 uit Woerden richting Breukelen met 180 reizigers aan boord. Uit de andere richting naderde vanuit Utrecht sneltrein 164 met bestemming Rotterdam. De trein met 11 rijtuigen en circa 900 inzittenden had 6 minuten vertraging. Met een vaart van 125 km/u passeert de sneltrein een geel sein, het teken om af te remmen. De machinist merkt, waarschijnlijk door de dichte mist, dit gele sein niet op. Met fatale gevolgen. Op het moment dat de machinist het rode sein ziet is het te laat. Ondanks de remming botst de sneltrein in volle vaart op de stoptrein. De ravage was enorm.

Nationale rouw
Het aantal slachtoffers was hoog. 93 personen kwamen bij het ongeluk om het leven, er waren 52 gewonden. Daarmee is het de grootste treinramp uit de Nederlandse geschiedenis. Het ongeluk maakte veel emoties los in het land, de beelden van de ravage maakten diepe indruk. Op 12 januari werd een dag van nationale rouw afgekondigd. Koningin Juliana kwam eerder terug van haar wintersportvakantie in Lech om gewonden, nabestaanden en opgebaarde overledenen te bezoeken. De slachtoffers lagen in lange rijen opgebaard in de Buurkerk van Utrecht.

Snelheidsmeter
Ir. Tordoir, districtsingenieur voor de tractie van NS, deed op de dag van het ongeluk onderzoek op de rampplek. Hij nam daarbij de snelheidsmeter van Locomotief 1131, de locomotief van de sneltrein, mee voor onderzoek. De meter geeft 107 km/h aan. Het is de snelheid die de trein had toen de botsing plaatsvond. De snelheidsmeter is door de nazaten van Ir. Tordoir aan het museum geschonken. Het is een stille getuige van het drama in Harmelen.

ATB
Uit onderzoek naar de oorzaak van de treinramp kwam naar voren dat de machinist van de sneltrein een geel sein had gemist. Dit had hem moeten waarschuwen om snelheid te minderen. Als gevolg van de ramp voerde NS versneld de Automatische Trein Beïnvloeding (ATB) in. Dit systeem waarschuwt de machinist als een sein de opdracht geeft om snelheid te verminderen. Wanneer de machinist dit niet opvolgt, remt het ATB systeem de trein automatisch af.

Monument
Vijftig jaar na dato werd bij de plek van de ramp een monument onthuld voor de slachtoffers. Het monument is een ontwerp van de Kamerikse kunstenaar Taeke de Jong en steenhouwer Maurice van Dam uit Woerden. De vader van Taeke de Jong was als gemeentearts van Harmelen betrokken bij de identificatie van de slachtoffers. Op de twee hardstenen platen staan de 93 namen van de omgekomenen. Tussen de platen door is de plek des onheils te zien. Een rode hardstenen sokkel, met daarop een corpus zonder hoofd, zonder armen en met halve benen, verbeeldt de slachtoffers.

De tentoonstelling is te bezichtigen vanaf 8 januari 2022 t/m 30 oktober 2022