Een trein die vrede brengt
De afkorting USATC staat voor United States Army Transportation Corps: de transport- en logistiekafdeling van het Amerikaanse leger, opgericht in 1942. In oorlogsgebieden zorgen zij voor het vervoer van goederen en soldaten, zowel over de weg, over het water als door de lucht. De Military Railway Service was een belangrijk onderdeel en hield zich bezig met spoorwegen. Om snel materieel en troepen te kunnen verplaatsen was het spoor onmisbaar. Tijdens de oorlog werd de afdeling overal ingezet om te helpen met de bevrijding. In Oost-Azië bouwden ze spoorwegen om China te helpen tegen de Japanse legers. In Europa en Noord-Afrika hielpen ze de Duitse legers te verslaan. Ze legden nieuwe spoorverbindingen aan of repareerden spoorrails die door de gevechten kapot waren gegaan. De USATC bestaat nog steeds, maar tegenwoordig gebruiken ze minder vaak de trein en vaker vliegtuigen.

Hoe kwam zo'n Amerikaanse locomotief in Europa?
Aan het begin van de oorlog kreeg de Whitcomb-fabriek in de Verenigde Staten opdracht om 1500 locomotieven te bouwen voor de oorlog in Europa. Binnen een paar maanden was een nieuw type diesellocomotief ontwikkeld. Ze waren eenvoudig en stevig gebouwd met extra pantsering en treeplanken waar soldaten op konden staan. Er zaten motoren in zodat ze konden doorrijden als er één kapot was. Ze wogen bijna 63.000 kg en konden ook onder mindere omstandigheden worden gebruikt. Als een locomotief klaar was, werd hij weer in delen uit elkaar gehaald en verpakt in grote kratten. Die kratten gingen met de boot naar het Verenigd Koninkrijk en Ierland, waar de locomotieven weer in elkaar werden gezet. Vanuit daar gingen ze met een landingsboot naar het strand van Normandië, waar de manschappen op het strand eerst een rails aanlegden. De trein reed dan zo van de boot het land op.

Treinen te koop!
Toen de oorlog voorbij was, hielden de Amerikanen een grote verkoop van al hun oorlogsspullen waaronder ook voertuigen en treinen. Europese spoorwegmaatschappijen waren veel van hun materieel verloren in de oorlog en zo konden ze hun locomotieven en wagons weer aanvullen. De Nederlandse Spoorwegen kocht 20 van deze Whitcomb diesellocomotieven. Daarvan werden er 19 ingezet onder de nummers NS 601 t/m NS 619. De 20e was voor reserve onderdelen. Mede door deze aankoop kon het spoornetwerk snel worden opgebouwd. In de jaren 1960 zijn de locomotieven vervangen; ze bleken erg storingsgevoelig.

3 Keer de oceaan over
De USATC 7989, die nu de NS 620 bij de SGB is, is waarschijnlijk de enige locomotief ter wereld die drie keer de Atlantische Oceaan is overgestoken. De eerste keer kwam hij vanuit de Amerikaanse fabriek naar Europa toe. Na de oorlog wilde niemand de loc kopen en namen de Amerikanen hem weer mee terug, waar hij werd verkocht en ingezet in een cementfabriek in Iowa. In 2017 kon de SGB de locomotief overnemen en kwam hij weer per boot naar Europa. Er zijn van dit type locomief in totaal 186 exemplaren gebouwd. Wereldwijd zijn er daar nog maar 10 van over. Vijf staan er in Amerikaanse musea, ééntje staat dus bij de SGB en ééntje staat bij de VSM.