aan de overlevenden en hun nazaten”. Met deze reden worden er drie Stolperschwellen geplaatst bij de tramhaltes vanwaar de deportaties van Joodse mensen plaatsvonden. Gisteren werd een Stolperschwelle geplaatst op tramhalte Artis/Nationaal Holocaustmuseum, later volgen de haltes Victorieplein en Beethovenstraat. Het wordt voor reizigers mogelijk op de halte een QR-code te scannen om zo meer informatie via de website van GVB over de geplaatste Stolperschwelle te vinden.
Claudia Zuiderwijk: “Zo kan iedereen die dat wil, bij deze tramhaltes het spoor van de geschiedenis terug volgen. We werpen, met deze drie Stolperschwellen letterlijk, een drempel op tegen het vergeten”.
Stolpersteine en Stolperschwelle
Stolperschwelle is een ‘struikeldrempel’ en een grotere versie van de bekende Stolpersteine (‘struikelstenen’). Stolpersteine zijn stenen met een messing bovenlaag die in de stoep worden gelegd voor het laatste huis van iemand die tijdens de Tweede Wereldoorlog slachtoffer werd van de nazi’s. Ze herinneren ons aan de slachtoffers. Je ziet ze vaak in de trottoirs van Amsterdam voor huizen waar Joden woonden voor en tijdens de oorlog. Totdat ze moesten onderduiken, zelfmoord pleegden uit angst voor de nazi’s, of werden weggevoerd en vermoord. Een Stolperschwelle is groter en herdenkt hele groepen slachtoffers. Je struikelt niet letterlijk over deze stenen, maar met je hoofd en hart. Zo sta je even stil en herinner je de slachtoffers. De Stolperschwelle bij de tramhalte Artis/Nationaal Holocaustmuseum herinnert ons aan de deportatie van tiendduizenden Joden vanaf deze tramhalte. De struikeldrempels op de drie tramhaltes zijn verzonken in het perron, zodat er geen gevaarlijke situaties ontstaan.
Hollandsche Schouwburg
Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben de nazi’s en hun helpers meer dan 60.000 Joodse inwoners van Amsterdam opgepakt, weggevoerd en vermoord. De overheid hielp de Joodse bevolking toen niet. De Gemeentetram Amsterdam werd gebruikt bij de deportaties. In de Hollandse Schouwburg hielden de nazi’s tussen 1942 en 1943 ongeveer 46.000 Joden gevangen in slechte omstandigheden. Het was een van de plekken in de stad waar mensen werden verzameld voor deportaties.
Vanaf 30 juni 1942 mochten Joden niet meer met het openbaar vervoer reizen. Twee weken later begonnen de eerste gedwongen transporten met trams naar de treinstations. De rest van dat jaar reden de volle trams elke avond en nacht, en soms ook overdag. Trampersoneel mocht ondanks de avondklok ’s nachts rijden. Dit gebeurde op de route van de opgeheven tram 8, maar ook op de routes van lijn 7, 9, 16 en 24.
Foto's: © GVB |