18-06-2025 / 13.00 uur
NIEUW-VENNEP - Op 16 en 17 juni 2025 werd de historische TEE-trein van de Stichting Trans Europ Express vanaf het gesloten NTM-museum in Nieuw-Vennep naar het Groningse Leek vervoerd. In Leek vindt de trein voor de komende tijd een nieuw thuis. Daar zet de nieuwe stichting de restauratie voort van deze bijzondere trein, waarbij de ambitie is om de trein weer rijvaardig te maken en terug op het spoor te brengen.
.

De TEE-trein bestaat uit vijf rijtuigen, die alle met speciaal transport over de weg naar zijn Leek gaan. Met kranen van de firma Boer b.v. werden alle rijtuigen en verder toebehoren op vrachtwagens gehesen en in Leek weer afgeladen. Transportbedrijf Van der Vlist voerde het transport uit voor de Stichting Trans Europ Express. De Stichting Trans Europ Express werd in deze operatie mede financieel ondersteund door het Cultuurfonds en de Stichting Holland Spoor.

Over de TEE
In 1953 kwam toenmalig president-directeur van de NS, Dr. F.Q. den Hollander met het idee om West-Europa te verbinden met snelle en confortabele treinen. Het concept Trans Europ Express werd in 1957 in het leven geroepen. Verschillende nationale spoorwegmaatschappijen ontwikkelde gezamelijk treinstellen om tussen de landen in te rijden. Voor de TEE-diensten werden altijd dieseltreinstellen gekozen, de treinen hadden een dieselmotor om landen soms verschillende spanningen gebruiken. Zo hoefde er bij de grens niet te worden overgestapt, ook waren nog niet alle spoorlijnen geëlektrificeerd. Ook al werden er voor verschillende verbindingen andere treinen gebruikt, het TEE-logo en de kleurstelling was wel over alle treinen hetzelfde.

De verbinding tussen Nederland en Zwitserland was een van de eerste verbinden van het TEE concept. Vanaf 1957 reden er dieseltreinstellen, de treinen zijn door de NS en SBB ontworpen. De kop van de treinen is in Nederland ontwerpen door Werkspoor Utrecht en de vorm van de rijtuigen bij het Zwitserse SIG. NS kreeg drie treinstellen en SBB twee dieseltreinen. In een trein was plaats voor 114 reizigers, in een deel van de trein mocht wel gerookt worden. Bij NS kregen ze de serie aanduiging DE 4 en de nummers 1001 t/m 1003 en bij SBB de serie aanduiding RAm en de nummers 501 en 502. Vanaf 1957 werden de TEE-treinen ingezet op Amsterdam – Brussel – Luxemburg – Zürich, tussen Amsterdam en Parijs en Parijs – Brussel Zuid. Een treinstel viel niet vaak uit omdat er altijd monteurs onderweg meereden met de TEE-treinen. In 1963 startte NS om de TEE treinen te reviseren, één voor één werden ze in Utrecht behandeld. Anders waren er te weinig treinstellen om de diensten te rijden.

Landen elektrificeerde steeds meer spoorlijnen en steeds vaker werden rijtugien met meerspannings locomotieven ingezet. De nieuwere treinen waren sneller dan de TEE diesels. Vanaf 1964 werden de NS / SBB treinstellen al vervangen door meerspanningslocomotieven tussen Amsterdam en Parijs. Op 25 mei 1974 reden de drie overgebleven treinstellen hun laatste rit. Daarna werden ze terzijde gezet en met de andere overgebleven TEE te koop aangeboden. De TEE-treinen hebben 17 jaar in Europa dienst gedaan, in 1976 werden de rijtuigen verkocht aan de Canadese Urban Transportation Development Corporation. In maart 1977 werden de eerste treinstellen op de boot gehesen in Rotterdam. In Canada werden de treinen verhuurd aan Ontario Northland Railway. De motoren vroren in de weersomstandigheden in Canada kapot. In 1979 werden alle motorwagens vervangen door locomotieven en werden ze gesloopt. De treinstellen hebben tot 1992 daar dienst gedaan. In dat zelfde jaar werden de treinen te koop aangeboden. Vijf jaar later kocht de Zwitsere TEE-Classics vijf rijtuigen en haalde ze terug naar Europa. De rijtuigen werden in de Duitsland gestald omdat de invoerkosten van Zwitserland te hoog waren. Het is de Zwitsers niet gelukt om de rijtuigen naar Zwitserland te halen.

Op 27 april 2006 werd in Nederland de Stichting TEE Nederland eigendom van de vijf rijtuigen. Op 25 juni hetzelfde jaar kwamen de TEE-rijtuigen achter de speciaal bestickerde 1312 Nederland binnen. De loc kreeg voor het transport het TEE-logo op de neus en ook werden de Nederlandse en Zwitserse vlaggen op de loc gezet. Vanuit Heilbronn (Duitsland), waar de Zwitsers de trein noodgedwongen hebben neergezet, kwam de trein aan in Zwolle. Stichting TEE Nederland begon aan het optisch opknappen van de rijtuigen, de meeste bakken kregen de originele TEE kleurstelling. Ze gebruikte de werkplaats in Zwolle om aan de trein te werken, er werden zelf plannen gemaakt om een replica van een motorwagen te maken om de trein weer rijvaardig te maken. Op 2 juni 2007 was het vijftig jaar geleden dat de eerste TEE trein indienst werd gesteld, voor de gelegenheid werd een kopbak in de originele kleur geschilderd. Op de kop werden de jaartallen 1957 en 2007 geplaatst. De trein was te zien tijdens de opendag in de werkplaats Zaanstraat. Toen de werkplaats in 2009 sloot werd de TEE naar Watergraafsmeer gebracht. In 2010 kwam er spontaan een einde aan het opkanppen van de TEE toen NedTrain de werkzaamheden stillegde. Op 16 november dat jaar werden vier van de vijf rijtuigen in opdracht van NedTrain naar Dijksgracht gebracht. De restauratiewagen bleef op Watergraafsmeer staan. Stichting TEE Nederland mocht niet meer aan de trein werken.

Doordat de rijtuigen op Dijksgracht stonden met weinig toezicht grepen vandalen hun kans, hierdoor verslechterde de trein snel. De trein zat onder de graffiti, ruiten waren ingeslagen en van binnen is elk metertje meegenomen. ProRail maakte plannen om de opstelsporen op de Dijksgracht weg te halen en er een vrije kreuzing te bouwen. De treinstellen die op Dijksgracht stonden werden allemaal weggehaald, alleen de TEE bleef op het laatst nog over.

In december 2020 werd bekend gemaakt dat het Nederlands Transport Museum de dieseltrein heeft overgenomen. Stichting TEE Nederland stopte mede door de coronacrisis en de gezondheid van de voorzitter, Dick Rensema, verslechterde erg. Dick Rensema, de oprichter van de Stichting TEE Nederland, overleed begin 2022. Railexperts werd ingeschakeld om de TEE naar Zaanstraat te brengen, vanaf daar zouden de rijtuigen per vrachtwagen verder gaan. Op 4 augustus 2021 werd voor het eerst sinds 2010 weer gewerkt aan de TEE. Op 19 augustus kwam de trein weer in beweging, De vier rijtuigen werden door de Railexperts 9901 en de Stichting Mat'64 904 van Dijksgracht naar Watergraafsmeer gebracht, daar stond nog het vijfde rijtuig. De 904 werd gebruikt als remwagen. Op Zaanstraat rangeerde de 2454 van Stichting 2454 CREW het vijfde rijtuig tussen de vier wagons. Op 23 augustus werden twee rijtuigen van Watergrafsmeer naar Zaanstraat gebracht. Een dag later volgde de andere 3 rijtuigen. Vanaf Zaanstraat werden de rijtuigen per dieplader naar Nieuw-Vennep gebracht. Op 24 en 25 augustus kwamen alle rijtuigen aan in Nieuw-Vennep. Het Nederlands Transport Museum is meteen begonnen aan het van buiten opknappen van de TEE. Ook het Nederlands Transport Museum had het doel om de TEE weer rijvaardig te maken. De vijf TEE-rijtuigen werden het pronkstuk van het NTM.

Op 6 maart 2023 sloot het Nederlands Transport Museum, omdat het pand waar het in zat in Nieuw-Vennep gesloopt moet worden voor woningbouw. Het museum is lang op zoek geweest naar een nieuwe locatie. Helaas lukte het niet en op 21 februari 2025 kwam het nieuws naar buiten dat het Nederlands Transport Museum ophoudt te bestaan. Het NTM zat vanaf 2017 in het pand in Nieuw-Vennep; dit huurde het via een anti-kraak-constructie. Een groot deel van de collectie werd via onlineveilingen verkocht. De belangrijkste collectiestukken, zoals de TEE, werden niet via een veiling gekocht. Voor deze historische objecten werd een nieuwe eigenaar gevonden. Op 13 mei 2025 werd bekend dat de kersverse Stichting Trans Europ Express de vijf TEE-rijtuigen heeft overgenomen. Net als de Stichting TEE Nederland en het Nederlands Transport Museum wil de Stichting Trans Europ Express het treinstel weer rijvaardig op het Nederlandse spoor krijgen. Hiervoor moet wel een compleet nieuwe motorwagen gebouwd worden. Ook moet de TEE dan weer opnieuw worden toegelaten.

Foto- en filmreportage: © TreinenInNederland.nl